2017 yılından bu yana zorunlu olarak tüm çalışanlara uygulanan Bireysel Emeklilik Sistemi herkes tarafından içinde bulunulmak istenmeyen bir sigorta türüdür. Böylesi durumlarda ise sigortalı kişilere sistemden çıkış hakkı tanınmaktadır. Ancak sistemden çıkış halinde belirli yükümlülükler kabul edilmektedir.
Bireysel emeklilik sistemine giriş yapmak isteyen adayların birçoğu sistemdeki cayma durumları hakkında bilgi almak istemektedir. Yazımızı okumaya devam ederek sistem hakkında detaylı bilgilere ulaşabilirsiniz.
Bireysel Emeklilik Sistemi Nedir?
Sigorta kapsamında olan bireylerin emeklilik dönemlerinde maddi açıdan daha rahat yaşamalarını amaçlayan ve buna yönelik bir ek gelir oluşmasının önünü açan tasarruf programına bireysel emeklilik denilmektedir. Emeklilik dönemlerindeki hayat standartlarını yükseltmek ve mevcut hallerini korumaya devam etmeleri açısından gerekli olan ek harcamaları yapabilecekleri mevcut sosyal güvenlik sistemine tamamlayıcı olarak oluşturulan tasarruf merkezli emeklilik sistemidir. Bireysel emeklilik, Hazine Müsteşarlığı, Sermaye Piyasası Kurulu tarafından düzenli bir şekilde gözetlenmektedir. Özel sigorta şirketleri tarafından sunulmakta olup bu sayede farklı fon bedelleri ve prim ödemelerinden yararlanılabilmektedir. Üstelik devlet, yüzde 25 oranında katkı payı sağlamaktadır.
BES hakkında detaylı bilgi almak için:Bireysel Emeklilik Ne Zaman Başladı, Sisteme Nasıl Girilir?Yazısına göz atabilirsiniz.
Bireysel Emeklilik Sisteminden Kimler Yararlanabilir?
Bireysel emeklilik iki türlü yapılmaktadır; ilki gönüllü esasına diğeri ise zorunlu olarak. Gönüllü katılım için herhangi bir kısıtlama bulunmamaktadır. Gönüllü katılımda, sigortalı kişi kendi prim bedellerini dışarıdan öder ve ilgili sürenin sona gelmesi durumunda birikimlerini kullanabilmektedir. Zorunlu bireysel emeklilik ise tüm kamu ve özel sektörde çalışanları içermektedir. Buna göre sigortalı olarak çalışan herkes BES’e giriş yapmak zorundadır. Girişleri, otomatik olarak yapılır ve kişilerin çıkmayı istemeleri halinde belirli kesintiler üzerinden sistem çıkışları sağlanır.
BES giriş işlemleri için: Bireysel Emeklilik Giriş İşlemleri Nasıl Yapılır? Yazısını okuyabilirsiniz.
Bireysel Emeklilik Sisteminin Özellikleri Nelerdir?
Bireysel emeklilik sistemine ister gönüllü ister zorunlu olarak giriş yapmış olun sistemin sunduğu imkânları bilmek sigortalı için yararlı olacaktır:
- Prim miktarları, gönüllü katılımda sigortalının tercihine göre belirlenir. Zorunlu katılımlarda ise en az maaş üzerinden yüzde 5-10 arasında olabilmektedir. Ödemelerin fazla yapılması istendiğinde ise talep edilen tutar kadar ödeme yapılabilmektir.
- Bireysel emeklilik içinde sigorta şirketi değiştirilecekse sistemde en az 1 yıl kalma zorunluluğu bulunmaktadır.
- Birden fazla bireysel emeklilik poliçesi yapılabilmektedir. Bu durum, sistemin fonlar üzerinden yürütülmesinden kaynaklanmaktadır. Temelde bireysel emeklilik sistemi bir tasarruf birikimidir ve tasarrufların miktarı seçilen fonların risk durumlarına göre şekillenir. Fonlar ise düşük, orta ve yüksek olarak belirlenmektedir. Yüksek riske sahip fonların maddi açıdan getirisi daha fazladır ancak zararları da yüksek olabilmektedir. Bu fonların farklı sigorta şirketlerinin seçilebilmeleri için bireysel emeklilik tek bir poliçe ile sınırlandırılmamıştır.
- BES birikimleri tek bir seferde talep edileceği gibi yıllık gelir sözleşmesi kapsamında belirli aralıklarla da talep edilebilmektedir.
- Sistem belirli oranlarda indirimler sunmaktadır. Bu kapsamda; ödenen katkı paylarının o mevcut aydaki brüt ücretinin yüzde 10’unu aşmaması halinde gelir vergisi indirimi, yıllık gelirin yüzde 10’unu ve brüt asgari tutarının yıllık tutarını aşmaması halinde ödenen katkı payının o mevcut yılda ödenmesi halinde vergi indirimi, yaş ve prim süresi şartı sağlandığında ise yüzde 25 oranına varan devlet katkısı sağlanmaktadır.
BES’in avantajları ve dezavantajları için: Bireysel Emekliliğin Avantajları Ve Dezavantajları Nelerdir? İçeriğine göz atabilirsiniz.
Bireysel Emeklilik İptali Nasıl Yapılır?
Bireysel emekliliğe zorunlu ya da gönüllü olarak katılım yaptıysanız cayma hakkından yararlanmak için 2 ay içerisinde başvuru yapılması gerekmektedir. BES cayma talebi emeklilik sözleşmesi kapsamında emeklilik şirketine ya da işverene iletilmektedir.
Bu süreçte yatırılmış olan prim bedelleri, kesintiler çıkarılarak en geç 10 iş günü içerisinde hesabınıza yatırılmaktadır. Ancak sigorta şirketinin hızına göre 2 – 3 gün içerisinde bu süreç tamamlanmaktadır.
Cayma süresi 2 ay belirlendiği için bu sürenin dışında sistemden çıkış yapmak istediğinizde yine sistemden çıkış mümkün olmakla beraber farklı çıkış kuralları uygulanmaktadır;
- Sigortalı kişinin BES’te 10 yılını doldurmadan sistemden çıkış yapması halinde primleri üzerinden yüzde 15 kesinti,
- Sigortalı kişinin sistemde 10 yılını doldurup ancak emekliliğini hak etmemesi halinde iptal etmesi durumunda yüzde 10 kesinti,
- Sigortalı kişinin vefatı ya da malul hale gelmesi durumunda sistemden çıkışı gerekiyorsa yüzde 5 oranında kesinti yapılmaktadır.
Ayrıca giriş aidatı ödenmekte ancak çıkış aidatı kapsamında başka bir kesinti daha yapılmaktadır. Üstelik cayma hakkı ile devlet katkısından yararlanılmamaktadır.
BES kazançlarını öğrenmek için: Bireysel Emeklilik Sisteminde 10 Yıl Sonra Ne Kadar Para Alırım? Yazısına göz atabilirsiniz.
Bireysel Emeklilik Sisteminden Cayma Hakkı Nasıl Kullanılır?
Sistemden çıkış yapmak isteyen sigortalı ilk önce sigorta şirketine posta, sms, e-mail, telefon gibi bir araç ile bildirim yapmalıdır. Bildirim sistemden çıkışı hakkında olmalıdır. Bildirim sonrasında 2 ay içerisinde cayma formu doldurularak sigorta şirketine ulaştırılmalıdır. Cayma hakkının sigorta şirketine ulaşması sonucunda hemen sistemden çıkış sağlanmaktadır. Sigorta şirketi bu süreçte sigortalının çıkmasının aleyhinde tutum takınmamaktadır. Sistemden çıkış sonunda sözü edilen kesintiler yapılır ve kalan prim ödemeleri tutarı sigortalı kişinin ilgili banka hesabına aktarılır.
BES iptali hakkında bilgi almak için: BES - Bireysel Emeklilik İptali Nasıl Yapılır? Yazısına göz atabilirsiniz.
Yasal Sürenin Sonunda Oluşan Cayma Talepleri Nasıl Yapılır?
Bireysel emeklilik sisteminden çıkış yapmak için 2 ay yasal süre olarak tanımlanmıştır. Bu sürenin dışında yapılmak istenecek çıkışlarda ise ilk olarak sigorta şirketine telefon, faks, e-mail, posta vb. yoluyla iptal talebi iletilmelidir. Bu talep sonrasında sigorta şirketi 5 gün içerisinde sigortalıya ayrılma bilgi formu ile ayrılma talep formunu ve bu zamana kadar yapılmış olan primlerin yer aldığı hesap özetini gönderir. Talep formu sigortalı tarafından doldurulduktan sonra tekrar sigorta şirketine gönderilir ve sigorta şirketine formun ulaşmasını takip eden 20 iş günü içerisinde gerekli kesintiler yapılarak kalan tutar sigortalı kişinin hesabına aktarılır.
BES sorgulaması hakkında detaylı bilgi almak isteyen adaylar: BES Bireysel Emeklilik Sorgulama Adımları Nelerdir?Yazısına göz atabilir.
Hızlı Cayma Hakkı Nasıl Kullanılır?
Bazı sigorta şirketleri, çalıştıkları bankalara bağlı olarak sistemden forma gerek kalmadan hemen çıkış hakkı tanımaktadırlar. Yasal sürenin içinde ya da olduğuna bakılmaksızın SMS ile yapılacak iptal talepleri kısa sürede değerlendirilip kişinin banka hesabına prim tutarı yatırılmaktadır.
BES hesaplama adımları hakkında bilgi almak için: BES Bireysel Emeklilik Hesaplaması Nasıl Yapılır?İçeriğinden bilgi alabilirsiniz.
Bireysel Emeklilik Sisteminden Çıkışta Yapılan Kesintiler Nedir?
Bireysel emeklilik sisteminden çıkış yaparken belirli konularda kesinti yapıldığı gibi sigorta şirketi genel masraflar adı altında kesintiler yapmaktadır.
Bu kesintiler sıralanacak olursa;
- Stopaj kesintisi; sigortalı kişinin toplam birikimi üzerinden değil birikime yansıyan gelirler üzerinden yapılmaktadır. Örneğin sistem içerisindeki sigortalı, sisteme dâhil süre içerisinde fonları yüzünden kazandığı meblağın kesintisi stopaj adı altında yapılmaktadır. Bir başka deyişle fonların değerlendirilmesi sonucunda 200 TL ‘lik bir gelir sağlanmış ise stopaj kesintisi 200 TL’lik tutar üzerinden yapılmaktadır. Stopaj miktarı yüzde 15 ve 5 aralığında seyretmektedir.
- Çıkış aidatı; sisteme giriş yapılırken alınan giriş aidatı sistem çıkarken iade edilmektedir ancak çıkış aidatı adı altında başka bir kesinti yapılmaktadır. Bu doğrultuda çıkış aidatları üst limitleri şu şekildedir; sistemden 3 üç yıldan önce çıkmanız halinde en fazla % 75, 3 ile 6 yıl arasında çıkmanız halinde yüzde 50, 6 ile 10 yıl arasında çıkışlarda ise % 25 oran üzerinden değerlendirme yapılmaktadır.
- Devlet Katkısı; sistemden çıkışta çok bilinmeyen ama sistemin en büyük avantajı olarak görülen devlet katkısı da sistemden çıkışta kesilmektedir. Buradaki önemli olan nokta eğer sistemden bir defa çıkış yapılıp daha sonra tekrar sisteme giriş yapılmak isteniyorsa devlet katkısından yararlanılamayacağıdır. Dolayısıyla sistemde ancak gün olarak eksiksiz kalınması halinde devlet katkısından yararlanılabilmektedir.
Bireysel emeklilik sistemi hakkında daha fazla bilgi almak için Sigorta Dünyası uzmanlarından destek alabilirsiniz.
