Bunu okuyorsanız, muhtemelen sağlığınıza ve kolesterolün oynayabileceği role önem veriyorsunuzdur. Bu önemli bir ilk adımdır. Kolesterolkaç olmalı? Kolesterolbelirtileri nelerdir? Total kolesterolve iyi kolesterolhakkında merak ettikleriniz bu yazımızda.
Peki, kolesterol nedir? Bu ne işe yarıyor?
Kolesterol, mumsu bir maddedir. Doğası gereği "kötü" değil. Vücudunuzun hücre oluşturmak, vitamin ve diğer hormonları yapmak için buna ihtiyacı vardır. Ancak çok fazla kolesterol sorun yaratabilir.
Kolesterol iki kaynaktan gelir. Karaciğeriniz ihtiyacınız olan tüm kolesterolü üretir. Vücudunuzdaki kolesterolün geri kalanı hayvanlardan elde edilen gıdalardan gelir. Örneğin et, kümes hayvanları ve süt ürünlerinin tümü diyet kolesterolü içerir. Aynı yiyecekler doymuş ve trans yağlar bakımından yüksektir. Bu yağlar, karaciğerinizin normalde olduğundan daha fazla kolesterol yapmasına neden olur. Bazı insanlar için bu ilave üretim, normal kolesterol seviyesinden sağlıksız bir seviyeye geçmeleri anlamına gelir.
Öneri yazısı: Sağlık Sigortasının Seçenek Değil, Zorunlu Olmasının 5 Nedeni
Kolesterol Nedir?
Kolesterol bir tür lipittir.
Karaciğerinizin doğal olarak ürettiği, mumsu, yağ benzeri bir maddedir. Hücre zarlarının, belirli hormonların ve D vitamini oluşumu için hayati öneme sahiptir. Kolesterol suda çözünmez, bu nedenle kanınızda kendi başına dolaşamaz.
Kolesterolün taşınmasına yardımcı olmak için karaciğeriniz lipoprotein üretir. Lipoproteinler, yağ ve proteinden yapılan parçacıklardır. Kan dolaşımınız yoluyla kolesterol ve trigliseritler (başka bir tür lipid) taşırlar. Lipoproteinin iki ana formu düşük yoğunluklu lipoprotein (LDL) ve yüksek yoğunluklu lipoproteindir (HDL).
Kanınız çok fazla LDL kolesterol (düşük yoğunluklu lipoprotein tarafından taşınan kolesterol) içeriyorsa, yüksek kolesterol olarak bilinir. Tedavi edilmediğinde yüksek kolesterol, kalp krizi veya felç dâhil birçok sağlık sorununa yol açabilir.
Yüksek kolesterol tipik olarak hiçbir belirti vermez. Bu nedenle, kolesterol seviyenizi düzenli olarak kontrol ettirmeniz önemlidir.
LDL Kolesterol Veya "Kötü Kolesterol"
Düşük yoğunluklu lipoprotein (LDL) genellikle "kötü kolesterol" olarak adlandırılır.
Kolesterolü arterlerinize taşır. LDL kolesterol seviyeniz çok yüksekse, atardamarlarınızın duvarlarında birikebilir.
Oluşum aynı zamanda kolesterol plağı olarak da bilinir. Bu plak, arterlerinizi daraltabilir, kan akışınızı sınırlayabilir ve kan pıhtılaşması riskinizi artırabilir. Bir kan pıhtısı kalbinizdeki veya beyninizdeki bir arteri tıkarsa, kalp krizi veya felce neden olabilir.
HDL Kolesterol Veya "İyi Kolesterol"
Yüksek yoğunluklu lipoprotein (HDL) bazen "iyi kolesterol" olarak adlandırılır.
LDL kolesterolün vücudunuzdan atılması için karaciğerinize geri dönmesine yardımcı olur. Bu, kolesterol plağının arterlerinizde birikmesini önlemeye yardımcı olur.
Sağlıklı HDL kolesterol seviyelerine sahip olduğunuzda, kan pıhtılaşması, kalp hastalığı ve felç riskinizi azaltmaya yardımcı olabilir.
İlginizi çekebilir: Hipertansiyon Nedir? Hipertansiyon Belirtileri Nelerdir?
Kolesterol Neden Önemlidir?
Kolesterol kanda dolaşır. Kanınızdaki kolesterol miktarı arttıkça sağlığınız için risk de artar. Yüksek kolesterol, kalp hastalığı ve felç gibi daha yüksek kardiyovasküler hastalık riskine katkıda bulunur. Bu nedenle kolesterolünüzü test ettirmeniz önemlidir, böylece seviyenizi öğrenebilirsiniz.
İki tür kolesterol vardır: Kötü olan LDL kolesterol ve iyi olan HDL.
Kötü türden çok fazlası veya yeterince iyi olmayan tür, kolesterolün kalbi ve beyni besleyen arterlerin iç duvarlarında yavaşça birikme riskini artırır.
Kolesterol, arterlerin içinde kalın, sert bir tortu oluşturmak için diğer maddelerle birleşebilir. Bu, atardamarları daraltabilir ve onları daha az esnek hale getirebilir. Bir kan pıhtısı oluşur ve bu daralmış arterlerden birini tıkarsa, kalp krizi veya felç olabilir.
Kolesterol söz konusu olduğunda şunu unutmayın: kontrol edin, değiştirin. Yani:
- Kolesterol seviyenizi kontrol edin. Rakamlarınızı bilmek ve riskinizi değerlendirmek çok önemlidir.
- Seviyenizi yükseltmek için diyetinizi ve yaşam tarzınızı değiştirin.
- Gerekirse doktorunuzun yardımıyla kolesterolünüzü kontrol edin.
Yüksek kolesterol, koroner kalp hastalığı, kalp krizi ve felç için en önemli kontrol edilebilir risk faktörlerinden biridir. Sigara içmek, yüksek tansiyon veya şeker hastalığı gibi başka risk faktörleriniz varsa riskiniz daha da artar.
Sahip olduğunuz risk faktörleri ne kadar fazlaysa ve bunlar ne kadar şiddetli olursa, genel riskiniz o kadar yüksek olur.
İlginizi çekebilir: Reflü Nedir? Reflü Belirtileri – Reflü Nasıl Geçer?
Yüksek Kolesterole Ne Sebep Olur?
Kolesterol hem iyi hem de kötüdür. Normal seviyelerde vücut için gerekli bir maddedir. Bununla birlikte, kandaki konsantrasyon çok yükselirse, insanları kalp krizi riskine sokan sessiz bir tehlike haline gelir.
Kolesterol vücudun her hücresinde bulunur ve besinleri sindirmek, hormon üretmek ve D vitamini üretmek söz konusu olduğunda önemli doğal işlevlere sahiptir . Vücut onu üretir, ancak insanlar da gıdalarda tüketir. Görünüşe göre mumsu ve yağ benzeri.
İki tür kolesterol vardır:
- Düşük yoğunluklu lipoproteinler (LDL) veya "kötü" kolesterol
- Yüksek yoğunluklu lipoproteinler (HDL) veya "iyi" kolesterol
Bu yazıda kolesterolün rolünü açıklayacağız. Ayrıca yüksek kolesterolün nedenlerini ve semptomlarını, tedavisini ve önlenmesini tartışacağız.
Kolesterol Hakkında Hızlı Gerçekler:
- Kolesterol, vücudun ürettiği ama insanların da gıdalarda tükettiği temel bir maddedir.
- Yüksek kolesterol için risk faktörleri arasında aile öyküsü ve diyet ve egzersiz gibi değiştirilebilir yaşam tarzı seçenekleri bulunur.
- Yüksek kolesterole sahip olmak genellikle herhangi bir belirti vermez.
- Yaşam tarzı değişiklikleri başarısız olursa veya kolesterol seviyeleri çok yüksekse, doktor statin gibi lipit düşürücü bir ilaç yazabilir.
Yüksek Kolesterolün Nedenleri
Yüksek kolesterol, koroner kalp hastalığı için önemli bir risk faktörü ve kalp krizi nedenidir.
Kolesterol birikmesi, ateroskleroz adı verilen atardamarları daraltan sürecin bir parçasıdır . Aterosklerozda plaklar oluşur ve kan akışının kısıtlanmasına neden olur.
Diyetteki yağ alımını azaltmak, kolesterol seviyelerini yönetmeye yardımcı olur. Özellikle aşağıdakileri içeren yiyecekleri sınırlamak yararlıdır:
- Kolesterol: Bu, hayvansal gıdalarda, ette ve peynirde bulunur.
- Doymuş yağ: Bu, bazı etlerde, süt ürünlerinde, çikolatada, unlu mamullerde, derin yağda kızartılmış ve işlenmiş yiyeceklerde görülür.
- Trans yağlar: Bu, bazı kızartılmış ve işlenmiş yiyeceklerde görülür.
Aşırı kilo veya obezite de daha yüksek kan LDL seviyelerine yol açabilir. Genetik faktörler yüksek kolesterole katkıda bulunabilir. Kalıtsal durum ailesel hiperkolesterolemi olan kişilerde çok yüksek LDL seviyeleri vardır.
Yüksek kolesterol seviyelerine yol açabilecek diğer koşullar şunları içerir:
- Diyabet
- Karaciğer veya böbrek hastalığı
- Polikistik over sendromu
- Gebelik ve kadınlık hormon düzeylerini artıran diğer koşullar
- Az çalışan tiroid bezi
- Progestinler, anabolik steroidler ve kortikosteroidler gibi ldl kolesterolü artıran ve hdl kolesterolü düşüren ilaçlar.
Merak edenler için: Kalıtsal Hastalık Nedir? Kalıtsal Hastalık Çeşitleri
Yüksek Kolesterol Semptomları
Kolesterol sayılarınızı etkileyen birkaç şey vardır - bunlardan bazıları sizin kontrolünüzdedir. Kalıtım bir rol oynayabilirken, diyet, kilo ve egzersiz de rol oynar. Kilonuzu, kolesterol ve doymuş yağ oranı düşüktür düzenli hareket etmek besinleri tüketmek ve yönetmek tüm edilmektedir ilişkili alt kolesterol düzeyleri ve kardiyovasküler hastalık alt risklerle.
Yüksek kolesterol seviyesine sahip bir kişinin genellikle hiçbir belirti veya semptomu yoktur, ancak rutin tarama ve düzenli kan testleri yüksek seviyeleri tespit etmeye yardımcı olabilir.
Test yaptırmayan bir kişi, yüksek kolesterol seviyelerine sahip olduğunu bilmediği için, uyarı yapılmadan kalp krizi geçirebilir. Düzenli testler bu riski azaltmaya yardımcı olabilir.
Yüksek Kolesterolü Önlemek
Kolesterol seviyelerini düşürmek veya uygun bir seviyeyi korumak isteyen kişiler, dört ana yaşam tarzı kararı verebilir.
- Kalp-sağlıklı beslenme
- Düzenli egzersiz
- Sigara içmekten kaçınma
- Sağlıklı bir kiloya ulaşmak ve sürdürmek
Bu eylemler, koroner kalp hastalığı ve kalp krizi riskini azaltacaktır.
Bu faktörlerin dikkate alınması, yüksek kolesterol seviyelerinin tedavisi ve önlenmesi için daha kişisel bir yaklaşıma yol açacaktır.
Sağlık sigortanız yok mu? Hemen bilgi alın: En İyi Özel Sağlık Sigortasını Bulmanın Bir Yolu Var Mı?
Diyet Yoluyla Kolesterolü Düşürmek
Sağlıklı kolesterol seviyelerine ulaşmanıza ve bunu korumanıza yardımcı olmak için, doktorunuz diyetinizde değişiklikler önerebilir.
Örneğin, size şunları tavsiye edebilirler:
- Kolesterol, doymuş yağlar ve trans yağlar açısından yüksek yiyecek alımınızı sınırlayın.
- Tavuk, balık ve baklagiller gibi yağsız protein kaynaklarını seçin.
- Meyveler, sebzeler ve tam tahıllar gibi çok çeşitli yüksek lifli yiyecekler yiyin.
- Kızarmış yiyecekler yerine pişmiş, ızgara, buharda pişirilmiş, ızgara ve kavrulmuş yiyecekleri tercih edin.
- Fast food ve abur cuburdan kaçının.
Kolesterol, doymuş yağlar veya trans yağlar açısından yüksek yiyecekler şunları içerir:
- Kırmızı et, sakatat, yumurta sarısı ve yüksek yağlı süt ürünleri.
- Kakao yağı, hurma yağı veya hindistancevizi yağı ile yapılan işlenmiş yiyecekler.
- Patates cipsi, soğan halkaları ve kızarmış tavuk gibi derin yağda kızartılmış yiyecekler.
- Bazı kurabiyeler ve kekler gibi belirli unlu mamuller.
Omega-3 yağ asitleri içeren balık ve diğer yiyecekleri yemek de LDL seviyenizi düşürmeye yardımcı olabilir.
Örneğin, somon, uskumru ve ringa balığı zengin omega-3 kaynaklarıdır.
Ceviz, badem, öğütülmüş keten tohumu ve avokado da omega-3 içerir.
Kolesterol Doğal Olarak Nasıl Düşürülür?
Bazı durumlarda, ilaç almadan kolesterol seviyenizi düşürebilirsiniz. Örneğin besleyici bir diyet yemek, düzenli egzersiz yapmak ve tütün ürünleri içmekten kaçınmak yeterli olabilir.
Bazı insanlar ayrıca bazı bitki ve besin takviyelerinin kolesterol seviyelerini düşürmeye yardımcı olabileceğini iddia ediyor.
Örneğin, şu konularda bu tür iddialarda bulunulmuştur:
- Sarımsak.
- Kırmızı pirinç mayası.
- Bitki sterol ve stanol takviyeleri.
- Yulaf kepeği, yulaf ezmesi ve bütün yulafta bulunur.
- Öğütülmüş keten tohumu.
Bununla birlikte, bu iddiaları destekleyen kanıtların seviyesi değişiklik göstermektedir.
Herhangi bir bitkisel veya besin takviyesi almadan önce daima doktorunuzla konuşun. Bazı durumlarda, aldığınız diğer ilaçlarla etkileşime girebilirler.
Merak edenler için: Özel Sağlık Sigortası Size Nasıl Yardımcı Olabilir?
Yüksek Kolesterol İçin Görünüm
Tedavi edilmezse, yüksek kolesterol ciddi sağlık sorunlarına ve hatta ölüme neden olabilir. Ancak tedavi bu durumu yönetmenize yardımcı olabilir ve çoğu durumda komplikasyonları önlemenize yardımcı olabilir.
Kolesterolünüzün yüksek olup olmadığını öğrenmek için doktorunuzdan kolesterol seviyenizi test etmesini isteyin. Size yüksek kolesterol teşhisi koyarlarsa, onlara tedavi seçeneklerinizi sorun.
Yüksek kolesterolden kaynaklanan komplikasyon riskinizi azaltmak için sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıkları uygulayın ve doktorunuzun önerdiği tedavi planını izleyin. Dengeli bir diyet yemek, düzenli egzersiz yapmak ve tütün ürünlerinden kaçınmak, sağlıklı kolesterol seviyelerine ulaşmanıza ve bunu korumanıza yardımcı olabilir. Ayrıca yüksek kolesterolden kaynaklanan komplikasyon riskinizi azaltmaya da yardımcı olabilir.
Sağlık sigortası satın alarak olası sağlık risklerinizi güvence altına alabilirsiniz. Hastalıklar meydana gelmeden önce bir plan satın ve yıllık check-up teminatınızda kolesterol durumunuzu da kontrol edin. Detaylı bilgi için bilgilerinizi bırakın, uzmanlarımızdan destek alın.
